طنز در عاشقانه- عارفانه‌های حافظ از گونه‌ای دیگر

هاشمی, احمد; سجادی, علی محمد

طنز در عاشقانه- عارفانه‌های حافظ از گونه‌ای دیگر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای تخصّصی زبان و ادبیّات فارسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² استادتمام گروه زبان و ادبیّات فارسی،واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

دیوان حافظ به عنوان هنری‌ترین غزل فارسی، تاکنون از رویکردهای متفاوت بررسی شده است. نگارنده در این مکتوب به معرّفی برخی ظرافت‌های هنری و شگردهای حافظانه در آفرینش طنز پرداخته و با نگاهی متفاوت نسبت به طنز، آن را به عنوان یکی از جدّی‌ترین، تأثیرگذارترین و هنرمندانه‌ترین عناصر آرایۀ کلام ناب معرّفی کرده است. سؤال اصلی این پژوهش این است که: طنز در عاشقانه- عارفانههای حافظ چه جایگاهی دارد و آیا از خصوصیات سبکی شعر وی به شمار می‌رود؟ روش تحقیق در اینجا توصیفی- تحلیلی و کتابخانهای است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که حافظ برای انتقال مفاهیم عاشقانه و عارفانه، از طنز بهره گرفته است و طنز از برجستهترین خصوصیات سبکی شعر وی بهشمار می‌رود. طنز حافظ در بسیاری موارد، لطیف و نهانی است و به شدّت نیازمند شرح و تحلیل و توضیح است. شگردهای به کار رفته در طنز حافظ، از عالی‌ترین نمونههای زیباشناسی ادبیات ایرانزمین هستند و حوزۀ وسیعی از بلاغت و ظرافت ادبی را شامل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]